کاج تویا تویا آمریکایی تویا طلایی جایگاه آن در طراحی و اجرای فضای سبز

معرفی کاج تویا

کاج تویا با اسم علمی thuja accidentulis از خانواده cupressaceae می باشد.

از درختان سوزنی برگ دارای ۵ گونه مهم می باشد که دو گونه مهم در آمریکای شمالی و سه گونه دیگر بومی آسیای شرقی هستند.

تویا در آمریکای شمالی معروف به درخت زندگی می باشد.

همه ما این گیاه را از خانواده کاج می شناسیم در صورتی که این گیاه از خانواده سرو است و چون سرو واقعی نیستند معروفند به سرو قرمز یا

سرو سفید.

کاج تویا در منطقه بومی خودش تا ۵۰ متر رشد میکند ولی در مناطق غیر بومی سرعت رشد بالایی ندارد.

برگ های تویا فلس مانند هستند که گرده ها در انتهای برگ ها قرار می گیرند مخروط نیز طی چند هفته

به صورت آرام بر روی برگ ظاهر می شود.

کاج تویا دارای چند گونه با ظاهر کاملا متفاوت می باشد تویا آمریکایی مهمترین گونه در این خانواده می باشد.

تویا به صورت مخروط رشد می کند و تمامی شاخه و برگ ها به صورت منظم و یکسان به دور تنه اصلی رشد می کند.

چوب تنه نرم و سبک و معطر است و در برابر پوسیدگی بسیار مقاوم است.

در آمریکای شمالی تویا را به صورت تجاری و برای استفاده از چوب آن کشت می کنند.

عمده مصرف چوب تویا استفاده برای کندو زنبور عسل می باشد.

بومیان کانادا از برگ های تویا چای تهیه می کردند که حاوی مقادیر بالای ویتامین c بوده و به درمان بیماری اسکوربیت کمک میکرده.

در قدیم از روغن تویا پمادی تهیه می شد که برای درمان زگیل و برفک استفاده می شد.

 

نیازهای کاج تویا

نیازهای همه گیاهان از جمله کاج تویا شامل موارد زیر می باشد که به صورت مفصل به تمامی آنها خواهیم پرداخت.

نور:

تحمل تعداد ساعات آفتابی و البته میزان شدت آفتاب تویا بسیار پایین می باشد.

همانگونه ذکر شد این گیاه مختص مناطق با عرض های جغرافیایی بالاست و میدانیم در این مناطق تعداد ساعات آفتابی بسیار اندک می باشد.

برای کشت این گیاه در عرض های جغرافیایی پایین باید سعی شود با کاشت این گیاه در مناطق

سایه آفتاب تا حد الامکان شدت نور را برای این گیاه کاهش دهیم.

خاک:

ریشه های تویا از نوع افشان و بسیار تهاجمی است به طوری که به گیاهان اطراف خود اجازه رشد نمی دهد.

این ریشه افشانی نیازمند خاکی غنی و البته سبک می باشد هرچند که ریشه های تویا در خاک های سنگین

نیز به ریشه دوانی خود ادامه می دهند.

البته باید ذکر شود تویا در خاک های دیگر نیز بخوبی رشد میکند به شرطی که زهکشی مناسبی انجام گرفته شود.

حساسیت این گیاه به آب ماندگی بسیار بالاست و آب ماندگی در پای ریشه این گیاه موجب

زردی برگ های این گیاه و در نهایت خشکی درخت می گردد.

آبیاری:

یکی از نکات مهمی که در پرورش تویا باید رعایت شود این است که به هیچ وجه نباید اجازه دهیم خاک این گیاه خشک شود.

آبیاری منظم این گیاه در تابستان از مهمترین ترین نکات پرورش است همچنین این گیاه از معدود گیاهان خانواده کاج و سرو است

که می توان بدون نگرانی از ابتلا به قارچ ابیاری را تنه و برگ های این گیاه انجام دهیم.

از این خانواده کاج نوِئل آبی حساسیت بسیار زیادی به قارچ ها دارند و به هیچ وجه نباید از بالا آبیاری گردند.

کود دهی:

بحث کود دهی تویا بسیار مرتبط است با نوع خاکی که گیاه در آن کشت شده و میزان غنی یا ضعیف بودن خاک.

به طوری که تویا در خاک های مناسب و غنی به اندازه کافی ریشه دوانی کرده و مشکل مواد غذایی خود را بر طرف می کند.

ولی در خاگ های سنگین و فقیر باید با کوددهی به گیاه به رشد و توصعه کمک کنیم.

بهترین کود برای تویا کود های دامی می باشد که در صورت عدم دسترسی به کود دامی می توان از کود های شیمیایی

و کود های هوایی موجود در بازار استفاده نمود.

هرس:

به طور کل تویا به هرس نیازمند نمی باشد فقط برای زیبایی بیشتر و فشردگی بیشتر گاها هرس می گردد.

تویا باید به صورت تک شاخه رشد کند و باید شاخه های دیگر را که به همراه شاخه اصلی رشد می کند

و بالا می رود را حذف نماییم اینگونه زیبایی این گیاه دو چندان می شود

 

مناطق قابل کاشت و پرورش کاج تویا در ایران

 

همانطور که گفته شد تویا بومی مناطق سردسیر آمریکای شمالی به خصوص کانادا می باشد و بهترین رشد و نمو را در این مناطق دارد.

به این ترتیب در کشورمان مناطقی که می توان تویا کشت کرد بسیار محدود می باشد.

بهترین نقاط کشت تویا شامل مناطق معتدل یا معتدل کوهستانی می شود.

مناطق شمال ایران همچنین شمال خراسان و غرب کشور مستعد کشت و پرورش این گیاه ارزشمند می باشند.

مناطق با آفتاب شدید تهران و مرکز و جنوب و شرق کشور برای کاشت این درخت زیبا توصیه نمی گردد.

البته این بدین معنی نیست که نمی توان این گیاه را در این مناطق پرورش داد بلکه با رعایت نکاتی

که به آنها خواهم پرداخت همه می توان از زیبا های این درخت  زیبا بهره مند گردند.

در این مناطق باید سعی شود از خاک سبک برای کشت استفاده شود.

از کاشت این گیاه در مناطق با آفتاب کامل خودداری شود کاشت باید در قسمت های سایه یا قسمت های با حداقل نور خورشید انجام شود.

توجه شود این توصیه برای مناطقی از کشورمان که نور خورشید شدید و گرمای هوا زیاد می باشد توصیه می گردد.

چرا که در مناطق مستعد کاشت، باید در مناطق با حداکثر نور کشت گردد.

مورد بعدی آبیاری می باشد نیاز آبی این گیاه بسیار بالاست در مناطق خشک باید نیاز آبی این گیاه را برطرف نمود

وگرنه بعد مدتی برگ های گیاه زرد می شود.

 

ارزش و جایگاه تویا در طراحی فضای سبز

 

این گیاه به چند دلیل مورد استفاده طراحان در طراحی فضای سبز می گردد

سبزی و جلای منحصر به فرد این گیاه در مکان هایی که نیازمند درختان سبز رنگ هستند استفاده این گیاه را زیا می کند.

شکل مخروط این گیاه و توجه طراحان به استفاده از اشکال هندسی در طراحی هایشان.

رشد عمودی این گیاه و بهترین جایگزین برای سرو شیراز چراکه سرو شیراز به دلیل سیستم ریشه ای ضعیف و احتمال

شکستن کاشت آن در نزدیکی منزل توصیه نمی گردد.

نیاز به هرس چندانی ندارد و مناسب برای کسانی که علاقه به هرس و پیرایش و استفاده از باغبان ندارند.

اهمیت تویا به عنوان پایه برای پیوند گونه های قیمتی این خانواده

 

بسیاری از گونه های ارزشمند این خانواده دارای رشد بسیار کمی می باشند مانند نانا و یا مانند ژنویه به صورت کپه ای رشد می کنند.

بسیاری علاقه مند به داشتن این گیاه بر روی پایه و به صورت پیوندی می باشند.

تویا آمریکایی و تویا روسی پرچم داران این خانواده از نظر سرعت بالای رشد می باشند.

و گزینه های مناسبی برای استفاده برای پایه پیوند می باشند.

برخی گونه های این خانواده مانند تویا طلایی را می توان بر روی پایه زربین پیوند زد.

چرا که سرعت رشد زربین بسیار بالاتر از تویاست و همچنین اختلاف خانواده های سرو و کاج نیز بسیار جزیی است پس پیوند

این دو خانواده بر روی یکدیگر نه تنها مشکلی ندارد بلکه گاهی مناسب تر می باشد.

بیماری و آفات و مشکلات تویا

 

به طور کل تویا مقاومت نسبتا بالایی به بیماری های قارچی و آفات دارد.

کاهی بنا به رطوبت بالای منطقه و کاشت به صورت نزدیک این گیاه دچار بیماری قارچ می شود.

به منظور درمان می توان از قارچ کش های برگ مصرف همچون پروپیکانازول،مانکوزوب،کاربندازیم و .. استفاده نمود.

به ندرت این گیاه مورد حمله شپشک های پودری قزاز می گیرد که سمپاشی به وسیله حشره کش هایی از قبیل

دیازینون،مالاتیون و اتیون برای حل این مشکل مناسب می باشد.

تکثیر و پرورش تویا

 

تکثیر تویا به دو صورت بذر و قلمه انجام می پذیرد

ازدیاد توسط قلمه بسیار راحتتر از روش بذر است و بنده توصیه میکنم برای ازدیاد این گیاه روش قلمه زنی را انجام دهید.

زمان قلمه زنی به طور کلی در اواخر زمستان و تابستان صورت می پذیرد ولی پیشنهاد بنده  در اواسط فروردین ماه است

قلمه ها میتواند از تمامی قسمت های درخت باشد به شرطی که ساقه چوبی و قهوه ای رنگ داشته باشد.

بستر کشت قلمه ها مهم است و بهتر است در خاک مخلوط بیشتر ماسه و کمتر لومی صورت گیرد.

اگر گلخانه یا پوشش نایلونی ندارید نگران نباشید میتوانید در مکانی سایه آفتاب و تنها با کشیدن شید بر روی قلمه ها اقدام به قلمه زنی کنید.

آبیاری به صورت روزانه انجام می پذیرد و سعی شود بصورت پودری یا مه پاش مبادرت به آبیاری کنید.

عکس پایین یکی از گونه های زیبای کاج تویا یعنی تویا طلایی می باشد.

 

برای مشاوره خرید با شماره ۰۹۱۱۲۹۱۲۲۴۵ مهندس منتظری تماس حاصل فرمایید.